Het is toch wijden? Of was het nou weiden? En wat is dan uitweiden? Ik wist het niet meer zeker. Normaal vind ik feilloos de weg tussen ij of ei en au of ou, maar nu was ik even van het pad af. Misschien omdat wijden niet zo vaak gebruikt wordt, dan verlies je de routine.
Hoe dan ook, ik heb het opgezocht, en het resultaat – ij of ei – is reuze interessant:
- Weiden heeft alles met gras en met ruimte te maken. Je kunt een kudde laten grazen op een weide. Je kunt daarbij genieten van het weidse uitzicht. Vervolgens kun je in een gesprek uitgebreid uitweiden over deze mooie ervaring.
- Wijden heeft met aandacht te maken: je kunt je ergens aan wijden. En inderdaad: je kunt woorden wijden aan een onderwerp. En dat kun je met grote toewijding doen.
- Wijden hangt ook samen met geloof, met heiligheid: iemand wordt bijvoorbeeld tot priester gewijd, of ingewijd in de geheimen van de kabbala. Bij een beeldenstorm worden religieuze voorwerpen ontwijd.
- Ten slotte zit in wijden gewoon het woord wijd: uitwijden zie je niet vaak, maar je kunt je voorstellen dat nieuwe schoenen tijdens het inlopen worden uitgewijd. Of dat je bij het sporten graag iets wijds aantrekt.
Genoeg uitgeweid. Over tot de orde van de dag.
nice, thanks!
Dankjewel, ben blij dat anderen ook zo geintereerd zijn in de nederlandse taal en achtergrond ervan
Bedankt! Ik moest het ook steeds weer opnieuw opzoeken.
Ja: uitwijden betekent ‘wijder maken, worden’ en uitweiden ‘uitvoerig bespreken’. In de praktijk wordt bij die laatste betekenis ook vaak uitwijden geschreven, maar dat is onjuist.
Niet om vervelend te doen, maar “wijden aan een onderwerp” is incorrect:
In uitwijden, dat zelden gebruikt wordt, zit het woord wijd. Veel mensen denken dat dat ook zo is in uitweiden, een gedachte die gemakkelijk leidt tot de verkeerde schrijfwijze. Dit is overigens geen nieuw verschijnsel; al in de negentiende eeuw werd gediscussieerd over de juiste spelling van dit werkwoord, en al in de achttiende eeuw kwam de schrijfwijze uitwijden voor in de betekenis ‘uitvoerig bespreken’. Maar uitweiden is afgeleid van weide: de oorspronkelijke betekenis is ‘buiten de weide voedsel zoeken’. Daaruit is de figuurlijke betekenis ‘van de hoofdzaak afdwalen’ ontstaan, die weer geleid heeft tot ‘uitvoerig bespreken’.
Bron: https://onzetaal.nl/taaladvies/uitwijden-uitweiden/
Hoi Christa,
Dank voor je reactie.
Voor zover ik weet, kunnen we ons wel degelijk wijden aan een onderwerp. Zie bijvoorbeeld https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/wijden
Het blijft interessant, die taal.
Vriendelijke groet, Linda Welther
Duidelijk en leuk uitgelegd zo! Ik ga het denk ik niet gauw meer verkeerd doen 😉