Coronasnelteststraat, avondklokrellen en kinderopvangtoeslagaffaire. Dat zijn samenstellingen: woorden die zijn opgebouwd uit twee of meer woorden die ook zelfstandig kunnen voorkomen.
De regels voor het schrijven van samenstellingen lijken simpel: volgens het Groene Boekje schrijven we ze zoveel mogelijk aan elkaar. Slechts in bepaalde gevallen moet er een streepje gezet worden. Ik doe een greep:
– bij een klinkerbotsing: gala-avond, milieu-inspectie;
– na bepaalde voorvoegsels: ex-trainer, bijna-botsing, interim-bestuur;
– in samenstellingen met een afkorting, symbool, cijfer of naam: e-mail, COVID-19-pandemie, Pfizer-vaccin, GGD-callcenter.
Bij lange samenstellingen mág er een streepje gezet worden. En dat is prettig, want het bevordert de leesbaarheid enorm: stress-stoornis, human-resourcesmanagement, anderhalvemeter-regel, no-go-area (eerste streepje verplicht, tweede facultatief).
Maar een spatie in een samenstelling mag níet. Er is eigenlijk maar één uitzondering, en dat is als de samenstelling een naam bevat die ook een spatie heeft. Zoals Tweede Kamerverkiezingen, Albert Heijnfiliaal, Apollo 13-bemanning.
Engels
Helaas is de praktijk weerbarstig. Zoals bekend nemen Nederlanders gretig woorden uit het Engels over. En in het Engels schrijf je samenstellingen los. Toch gelden onze schrijfregels net zo goed voor woorden uit andere talen: zerotolerancebeleid, assessmentcenter, socialmedia-account.
Maar wat doe je als minutieuze speller nu er hele vakgebieden uit Engelse termen bestaan? Als je werkt tussen de data warehouse specialisten, supply chain managers, en interim professionals? Of als de leerkracht een Teams meeting met je kind wil afspreken? Moet je die mensen gaan corrigeren? Er is geen beginnen aan.
Naaktportretschilderen
Toch is dat geen reden om onze spellingregels maar overboord te gooien. Ze hebben wel degelijk een functie. Je wilt toch het verschil weten tussen naakt portret schilderen en naaktportretschilderen. Of tussen oud en nieuw gebak versus oud-en-nieuw-gebak. Kijk ook naar: strooi zout versus strooizout, lange afstandsloper versus langeafstandsloper.
Ik lach er maar om. Meer mooie voorbeelden vind je bij het Signaleringspunt Onjuist Spatiegebruik (SOS).
Geef een antwoord